St. Helena – kawa którą pił sam Napoleon!

Dnia 15 października 1815 roku, brytyjski okręt liniowy HMS „Northumberland” zakotwiczył u brzegów wyspy Świętej Heleny. Na pokładzie okrętu był nie kto inny jak sam Napoleon Bonaparte, który ujęty po przegranej bitwie pod Waterloo, jako więzień brytyjski został zesłany na wyspę, która stała się jego więzieniem już do końca życia.

Kawa godna cesarza

Napoleon na swoim zesłaniu zwykł mawiać, że jedyna dobra rzecz na tej wyspie to kawa, i niewątpliwie miał racje. Kawa z wyspy Świętej Heleny zachwyca bogactwem swojego unikalnego smaku i aromatu. Wyjątkowe nuty smakowe wyczuwalne w naparze można opisać jako owocowo delikatnie czekoladowe z przyjemnie kwiatowymi dodatkami muśniętymi nutą owoców cytrusowych i karmelu. Smak kawy St. Helena trudno opisać jednym tchem, szczególnie po skosztowaniu, gdyż jest po prostu znakomita i ten dech zapiera. Nic więc dziwnego, że ta wyjątkowa kawa została doceniona przez samego cesarza Francji.

Pochodzenie kawy St. Helena

Historia kawy St. Helena sięga roku 1733, kiedy to 10 lutego nasiona tej kawy zostały przywiezione na wyspę przez właścicieli Brytyjskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej. Ta wyjątkowa odmiana Arabici, którą nazywana jest Bourbon, została przetransportowana z portu Mokka w Jemenie na pokładzie, należącego do Kompanii Wschodnioindyjskiej, statku „Houghton” pod komendą kapitana Philipsa. Rośliny zasiano w różnych częściach wyspy, rozkwitły one pomimo pesymizmu jaki z tym wiązano, jednakże kawa którą dziś znamy jako St. Helena nie była jak dotąd przez nikogo znana dopóki słynny gość wyspy jej nie spopularyzował. Mowa tu oczywiście o Napoleonie Bonaparte na zesłaniu, który pijał tą kawę do śniadania i lunchu. Dopiero po tym fakcie pojawił się pomysł, że kawę można by eksportować i tak też zrobiono. St. Helena cieszyła się popularnością w Paryżu kilka lat po śmierci Napoleona.
Później w roku 1839 w Londynie kupcy handlujący kawą z Wm Burnie & Co. określili kawę St. Helena jako kawę ponadprzeciętnej jakości i niezwykłego smaku. W roku 1845 kawa St. Helena była sprzedawana w Londynie w cenie jednego pensa za funt (~450 gram), co w tamtym czasie czyniło ją najdroższą i najbardziej ekskluzywną kawą na świecie. W 1851 roku kawa zdobyła prestiżową nagrodę i jak na ironię losu, po tym fakcie, na wyspie Świętej Heleny rozkwitł przemysł lnowy i stał się głównym źródłem dochodu z eksportu. Krzewy kawowca rosły dalej na wyspie, rośliny rodziły wspaniałe owoce, ale właściwie nikt się nimi nie zajmował i nie było nawet komu zebrać owoców. Pomimo dogodnych warunków, produkcja kawy niestety ustała.

Odrodzenie przemysłu kawowego

Dopiero w roku 1994 produkcja kawy na wyspie została wznowiona przez Davida Henrego, który powrócił na wyspę z zamiarem reaktywowania przemysłu kawowego na wyspie Świętej Heleny. Jednym z założeń planu mającego się do tego przyczynić było oczywiście zwiększenie produkcji kawy do ilości pozwalających na eksport. Została również podjęta inicjatywa ze strony gubernatury wyspy przyznająca granty dla ludzi chcących podjąć się uprawy kawy, co poskutkowało rozwojem kilku nowych producentów, którzy mogli zasilić rynek.
Przez jakiś czas wszystko szło dobrze i przemysł się rozwijał. W 2000 roku gazeta St. Helena News oszacowała rozmiar upraw kawy na 73 kilometry kwadratowe na których rosło 20 tysięcy krzewów, które potencjalnie mogły zrodzić 12 ton zielonych ziaren kawy na rok, zaś eksport sięgał 3 ton ziaren kawy rocznie. W październiku 2000 roku oszacowano, że pomiędzy kwietniem 1999 roku, a marcem 2000 roku, około 2400 kilogramów ziaren kawy zostało wyeksportowanych lub sprzedanych na lokalnym rynku.
Niestety nie wszystkim uprawa szła pomyślnie i po rozmowach z plantatorami w 2005 i 2006 roku przemysł kawowy na wyspie wpadł w kłopoty. David Henry opuścił wyspę w 2008 roku, a pod koniec tego roku oszacowano, że na wyspie pozostało tylko około 8 kilometrów kwadratowych produktywnych plantacji kawy.
Obecnie produkcja jest oczywiście większa, ale nie dorównuje pod żadnym względem tej z lat 90.

Luksusowy rarytas na wyciągnięcie ręki

Z danych zebranych w latach 2014 – 2015 wynika, że zbiór kawy osiągnął tylko około 150 kilogramów, były to jedne z biedniejszych lat jeśli chodzi o zbiór kawy St. Helena. Wielkość zbioru bywa różna na dany rok, jednakże wniosek nasuwa się jeden – St. Helena niestety nie jest kawą, która jest dostępna zawsze i wszędzie. Rzadkość występowania tej kawy może być porównywalna z kawą Kopi Luwak, aczkolwiek ze względu na prostszy proces produkcyjny jest jednak minimalnie tańsza. Trudności przysparza na pewno sam transport, który jest utrudniony ze względu na położenie wyspy Świętej Heleny, która jest dość odizolowaną częścią świata położoną, aż 1900 km od wybrzeża Afryki. W każdym razie kawa St. Helena tak jak Kopi Luwak mieści się w najściślejszej czołówce pięciu najlepszych kaw na świecie ocenianych według ekspertów, która czaruje niezwykłym bogactwem smaku i aromatu, i z pewnością przyprawi o zachwyt niejednego wybrednego konesera. Warto również zauważyć, że kawa St. Helena jako jedyna z najdroższych kaw na świecie nadaje się do przyrządzenia espresso.

Gdzie kupić kawę St. Helena?

Dobre pytanie! I jeszcze lepsza odpowiedź. Oczywiście u nas i bezpośrednio na wyspie Świętej Heleny. Jesteśmy praktycznie jedynym w miejscem w Europie, gdzie można kupić tą niezwykle rzadką kawę, więc jeśli nie planujecie wycieczki na wyspę Świętej Heleny to zapraszamy do zapoznania się z naszą ofertą.